Chào mừng các bạn đến với bài viết mới nhất của Centaf! Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá quy tắc viết chính tả trong tiếng Việt, đặc biệt là vấn đề viết “Quy định hay Qui định” sao cho đúng chuẩn.
1. Dùng “I” hay “Y” trong các trường hợp nào?
Trong quá khứ, khi tiếng Latinh vừa mới được sử dụng, mọi người thống nhất viết “i” trong các từ như hi vọng, hi sinh, thư kí, chữ kí, kị binh… Tuy nhiên, sau một thời gian, nhận ra rằng có nhiều từ có cùng âm nhưng khác nghĩa, do đó, người ta bắt đầu phân biệt cách sử dụng “i” và “y” như sau:
- Những từ mang tính trang trọng, đẹp đẽ, thể hiện sự tôn kính thì sử dụng “y”.
- Danh từ riêng, tên riêng sử dụng “y”.
- Các trường hợp khác vẫn sử dụng “i”.
Các phụ âm đầu bắt đầu bằng (B, Ch, D, Đ, Gh, N, Ngh, Ph, R, Th, Tr, X) sẽ đi kèm với “i”, dù có dấu thanh và có nguồn gốc từ Hán Việt hay Thuần Việt. Tuy nhiên, trong trường hợp là tên riêng, có thể sử dụng “y”. Ví dụ: Vỹ.
8 phụ âm đầu (H, K, M, Qu, S, T, V) có thể thay đổi trong cách viết, từ này có thể có “i” trong một từ và “y” trong một từ khác. Trong đó:
- Có 13 trường hợp viết “i” ở một số dấu thanh nhất định như Hì, Ki, Mi, Mỉ, Mí, Si, Sì, Sỉ, Vi, Vì, Vỉ, Ví, Vị. Các dấu thanh khác có thể dùng cả “i” lẫn “y”.
- Có 28 trường hợp tồn tại 2 cách viết với “I và Y” của cùng một từ. Ví dụ: “ca sỹ = ca sĩ”, “hi vọng = hy vọng”, “tỉ giá = tỷ giá”, …
Trường hợp đứng một mình, “I” và “y” có cách sử dụng như sau:
- Dùng “I” khi từ đó là từ thuần Việt. Ví dụ: ầm ĩ, ì ạch, í ới, …
- Dùng “Y” khi từ đó là từ Hán Việt. Ví dụ: y tế, y phục, ý nghĩa, …
Tuy nhiên, theo phong tục tập quán, người ta thường dùng nguyên âm “y” hơn là “i”. Vì các chữ có nguyên âm “y” trông lịch sự, kính trọng hơn, đẹp mắt hơn, đầy tình cảm hơn so với từ viết bằng âm “i”. Ví dụ: “công ty > công ti”, “mỹ thuật > mĩ thuật”,… Ngược lại, ít ai viết “ly ty”, “sân sy”, “năn nỷ”.
2. “Quy Định hay Qui Định”?
Đây là một trường hợp tồn tại hai cách viết, có thể dùng “I” hay “Y” mà vẫn mang cùng nghĩa và cùng âm thanh.
Quy định là những quy tắc, tiêu chuẩn mà các cơ quan nhà nước ban hành hoặc thừa nhận, buộc các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải tuân thủ. Vì vậy, trong trường hợp này, từ “Quy định” thường mang ý nghĩa trang trọng, lịch sự. Như đã đề cập ở trên, các từ viết bằng âm “y” thường lịch sự, kính trọng hơn. Vì vậy, chúng ta nên sử dụng “Quy định” thay vì “Qui định”.
Hy vọng sau khi đọc xong bài viết này, các bạn đã nắm được cách sử dụng nguyên âm “y” và “I” một cách chính xác nhất, đồng thời có thể xác định được viết “Quy định hay Qui định” một cách chính xác hơn.
Để biết thêm thông tin và tìm hiểu về Centaf, hãy truy cập Centaf.
Hẹn gặp lại trong những bài viết tiếp theo của Centaf!
